Twierdzę Modlin zaczęto wznosić w 1806 roku na wysokim prawym brzegu Wisły, w miejscu, gdzie łączy się ona z wodami Bugo-Narwi. Miejsce budowy wyznaczył osobiście cesarz Napoleon. Już po dwóch latach od rozpoczęcia budowy, podczas wojny z Austrią, do niewykończonej jeszcze twierdzy przeniesiono kwaterę główną wojsk Księstwa Warszawskiego. Przy wznoszeniu twierdzy zatrudniono blisko 6 tys. żołnierzy i kilkuset robotników, a także okolicznych chłopów. Po klęsce kampanii rosyjskiej w 1812 roku resztki armii Napoleona wycofały się na zachód. 13 lutego 1813 roku Warszawę zajęli Rosjanie, a twierdza Modlin była prawie przez rok oblegana. Załogę stanowiło wówczas blisko 4 tys. żołnierzy. Pomimo głodu i bardzo ciężkich warunków obrońcy wytrwali na posterunku do grudnia 1813 roku. Skapitulowali dopiero, gdy dotarła do nich wiadomość o klęsce Napoleona i jego odwrocie za Ren. Jak wielkiego wysiłku to wymagało, może świadczyć fakt, że mury twierdzy opuściło zaledwie około 2,4 tys. żołnierzy. Reszta poległa lub zmarła z ran i chorób.

Po raz kolejny Polacy złożyli broń przed Rosjanami 9 października 1831 roku, po klęsce powstania listopadowego. Wówczas kapitulowało ponad 7 tys. żołnierzy. Podczas pierwszej wojny światowej rozbudowana i wzmocniona dodatkowo przez Rosjan twierdza nazywała się Nowogeorgijewska. 

Po odzyskaniu niepodległości w Modlinie stacjonowało Wojsko Polskie, a twierdza odgrywała rolę ważnej bazy. Tutaj zlokalizowano m.in. Centrum Wyszkolenia Saperów oraz Szkołę Podchorążych Broni Pancernych. Ostatnim wojennym rozdziałem w historii Modlina była obrona twierdzy we wrześniu 1939 roku. Bohaterska załoga atakowana z lądu i powietrza wytrwała aż do 29 września, kiedy to na mocy umowy kapitulacyjnej podpisanej przez gen. Wiktora Thommee Polacy złożyli broń. W obronie twierdzy zginęło około 1700 żołnierzy z liczącej blisko 20 tysięcy załogi. 

Po wojnie większość obiektów, zarówno cytadelę, jak i forty zajmowało Wojsko Polskie. Niestety po opuszczeniu twierdzy przez wojsko, wiele obiektów zostało zdewastowanych, wyrwano i skradziono także dużo elementów metalowych. Obecnie możliwe jest zwiedzanie niektórych obiektów twierdzy, zarówno indywidualnie, jak i w grupach zorganizowanych. Zagospodarowane turystycznie są: część koszar obronnych cytadeli (wieża zachodnia, tzw. Tatarska), część umocnień i zabudowań zaplecza (tzw. Elewator) oraz Brama Ostrołęcka. Spośród fortów możliwe jest zwiedzanie Fortu X w Henrysinie. Do niektórych spośród pozostałych fortów wstęp możliwy jest po skontaktowaniu się z administracją zajmujących je instytucji.

Na terenie twierdzy działają Towarzystwo Przyjaciół Twierdzy Modlin im. gen. Ignacego Prądzyńskiego oraz Oddział PTTK – Klub Przewodników Terenowych „Bastion”, świadczące usługi przewodnickie i zajmujące się organizacją imprez dla grup zorganizowanych. Funkcjonuje również Fundacja „Park Militarny Twierdzy Modlin”, organizująca imprezy rekonstrukcyjne w Twierdzy. Co warto zobaczyć:

– Koszary obronne w cytadeli – to jeden z najdłuższych budynków na świecie i najdłuższy w Europie, liczy 2250 metrów. Ul. Mickiewicza 99, Nowy Dwór Mazowiecki;

– Wieża Tatarska –  znajduje się tuż przy wejściu do Cytadeli, jest stąd piękny widok na Nowy Dwór Mazowiecki. Bilet wstępu – 4 zł;

– Reduta Napoleona – usytuowana na dziedzińcu Korony Utrackiej. Jedna z najstarszych murowanych budowli obronnych w Modlinie. Powstała w latach 1811-1815, pełniła funkcję wieży artyleryjskiej ze stanowiskami i otworami na działa. Legenda głosi, że zaprojektował ją sam Napoleon;

– Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin – mieści się w bardzo ciekawej działobitni Dehna. Można tu zobaczyć słynny karabin przeciwpancerny wz. 35 „Ur.” i polski ckm wz. 30 oraz wiele pamiątek po burzliwych dziejach twierdzy. Bilet wstępu – 5 zł. Ul. Ledóchowskiego 164.

Twierdza Modlin jest położona zbiegu Wisły i Narwi, około 30 km na północny zachód od Warszawy. Składa się z cytadeli położonej na prawym brzegu Narwi, umocnionych przedmości: kazuńskiego i nowodworskiego oraz z dwóch pierścieni fortów. Jest jedną z największych i najlepiej zachowanych twierdz w Polsce.

Zdjęcia wykonano w kwietniu 2015 roku.

  • Wielki dziedziniec

  • Wielki dziedziniec

  • Wielki dziedziniec

  • Wieża Tatarska

  • Brama w koszarach

  • Koszary

  • Brama Poniatowskiego

  • Koszary

  • Wieża Tatarska

  • Magazyn amunicyjny

  • Koszary

  • Magazyn amunicyjny

  • Brama Dąbrowskiego

  • Prochownia

  • Fosa

  • Klub garnizonowy

  • Klub garnizonowy

  • Muzeum kampanii wrześniowej

  • Muzeum kampanii wrześniowej

  • Muzeum kampanii wrześniowej

  • Mur od strony rzeki

  • Biała wieża

  • Biała wieża i elektrownia

  • Koszary

  • Ruiny spichlerza w widłach Narwi i Wisły