Bystrzycę Kłodzką założył w XIII wieku rycerz Havel (Gaweł) z Lemberka. W 1319 roku występuje już ona jako miasto. W 1429 roku zostaje zdobyte i zniszczone przez husytów. W czasie wojny Macieja Korwina z Jerzym z Podiebradów o koronę czeską w 1469 roku miasto musiało zapłacić okup wojskom Korwina. W 1514 roku miasto otrzymało wodociągi. W XVI wieku nastąpił rozwój Bystrzycy jako ośrodka sukiennictwa. Po 1540 roku ewangelicy stanowili większość wśród mieszkańców miasta, a w 1564 roku przejęli oni kościół parafialny. Od 1567 roku miasto znalazło się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, po wykupie przez cesarza hrabstwa kłodzkiego. W czasie wojny trzydziestoletniej było wielokrotnie plądrowane przez wojska obu walczących stron. Pod koniec wojny, w 1646 roku Szwedzi podpalili miasto i przedmieścia. Pożary niszczyły miasto jeszcze kilkakrotnie. Od 1742 roku Bystrzyca należała do Prus. W latach 1778–79, w czasie wojny o sukcesję bawarską, wojska austriackie kilkakrotnie najechały i złupiły miasto. Od 1875 roku miasto otrzymało połączenie kolejowe z Kłodzkiem.

W 1945 roku zostało włączone do Polski – polską nazwę miasta oparto na przedlokacyjnej nazwie czeskiej. Dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. W maju 2008 roku, na patrona miasta przyjęto świętego Floriana.Bystrzyca Kłodzka w pełni zachowała swój układ urbanistyczny wywodzący się z czasów średniowiecznych, który należy do jednych z najciekawszych zespołów na Dolnym Śląsku. Miasto pomimo wielu pożarów i zniszczeń wojennych zachowało liczny i cenny zespół zabytkowych budowli do których zaliczyć można:

– Gotycki kościół pw. św. Michała Archanioła z końca XIII wieku (przebudowywany kilkakrotnie). Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z roku 1336, niestety nie wiadomo jaki był wtedy wygląd budowli. W XIV wieku do najstarszej romańskiej części dobudowano trzyprzęsłowy korpus nawowy, adaptując mury pierwotnie wzniesionej świątyni. W północno-zachodnim narożniku wzniesiono wieżę, a do prezbiterium dobudowano pomieszczenie dla chóru. W roku 1426 podczas oblężenia husytów została podkopana przez wojska oblegające Bystrzycę Kłodzką i runęła wieża kościoła, która była włączona w obręb murów miejskich. W 1475 roku kościół spłonął, a następnych latach został odbudowany. W roku 1497 dobudowano wieloboczne zakończenie prezbiterium, oraz nową nawę od południa, a w roku 1511 dwie kaplice – również od strony południowej. W 1676 roku świątynie odrestaurowano, a w roku 1793 dobudowano od północnej strony nową zakrystię. W latach 1914-15 rozbudowano bryłę w kierunku zachodnim, dodając po cztery nowe przęsła. Wtedy też wyburzono starą wieże, zastępując ją nową od południa i dobudowano kruchtę od zachodu. Świątynia wzniesiona z kamienia i cegły, posiada dwie nawy, siedem przęseł i czworoboczną wieżę, w górnej części przechodzącej w ośmiobok, zwieńczoną wysokim hełmem z trzema prześwitami. Bryła jest nakryta dachem dwuspadowym. Kościół posiada dwa prezbiteria, dwie kruchty i zakrystię. Wnętrze przykryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W kościele zachowało się sporo kamiennych detali architektonicznych, pochodzących z XIII i XIV wieku takich jak: portale, kapitele, obramienia okienne i Żebra. Najstarszym z zachowanych w świątyni zabytków jest rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, umieszczona na głównym ołtarzu. Pochodząca z XV wieku figura jest złocona i pokryta polichromią. Z roku 1577 pochodzi wykuta z piaskowca chrzcielnica, bogato zdobiona herbami, z wykutym na trzonie cytatem z Ewangelii św. Marka. Poza tym w kościele zachowała się duża ilość innych zabytków, między innymi: barokowa krata z XVII wieku, neogotycka ambona z 1874 roku, czy prospekt organowy z 1753 roku.

– Fragmenty murów obronnych z pierwszej połowie XIV wieku z Bramą Wodną i dwoma basztami – Kłodzką o Rycerską. Budowę pierwszych obwarowań rozpoczęto około 1319 roku. Za ich wzniesienie król Jan Luksemburczyk w tymże roku przyznał miastu pełną samodzielność prawną, co postawiło Bystrzycę w rzędzie miast królewskich. W następnych wiekach mury były powiększane i modernizowane. Początkowo w murach były tylko dwie bramy wjazdowe do miasta (Kłodzka i Wodna), około roku 1400 w obwarowaniach przebito furtę Wyszkowską (zamurowaną w połowie XV wieku), a następnie dwie inne furty. Około 1500 roku w miejscu, w którym wcześniej była furta Wyszkowska, w okolicach kościoła parafialnego zbudowano Bramę Nową. W 1553 roku w okolicach obecnej ul. Międzyleśnej wybito w murach furtę Wodną, od której przeprowadzono zejście schodami do poziomu ulicy. W latach 1570, 1582 i 1593 odnotowano zawalenia się murów, co świadczy o tym, że w tym okresie były zaniedbane. Obwarowania były remontowano jeszcze w 1645 roku, a od połowy XVIII wieku były stopniowo wyburzane. Bramę Nową rozebrano w roku 1842, a rok później Bramę Kłodzką, z której pozostała tylko wieża. Po 1865 roku rozbiórkę murów przyśpieszono, a w roku 1870 zasypano fosę, w miejscu której urządzono planty. Dziś XIV-wieczne mury obronne z trzema wieżami, zachowane niemal w całości, otaczają malowniczo stare miasto. Są kamienne, o grubości około 1 m, obecnie znacznie obniżone, częściowo włączone w powstałe przy nich domy. W latach 2011-14 wysokie mury obronne przy ul. Międzyleśnej zostały odrestaurowane i otrzymały iluminację nocną, mury przy ul. Wojska Polskiego odrestaurowane zostały w latach 2015-16.

– Wójtostwo – pozostałość po wieży obronnej, w roku 1776 częściowo wyburzonej i przebudowanej na dom mieszkalny (osobny artykuł).

– Ratusz zbudowany w XIX wieku (z wieżą z 1540 roku) Pierwszy ratusz istniał w Bystrzycy Kłodzkiej już w XIV wieku. Został on zniszczony podczas wojen husyckich. Odbudowano go w latach 1540-41, a wieżę w roku 1583. Budowla ta spłonęła w roku 1703, a po ponownym pożarze w 1823 roku została rozebrana. Obecna budowla została wzniesiona w latach 1852-54.  Ratusz wzniesiony na rzucie czworokąta, posiada trzy kondygnacje i ryzalit z wejściem. Stylem luźno nawiązuje do renesansu florenckiego. Część bryły pokryta jest dekoracją sgraffitową. Wieża budowli składa się z dwóch różnej średnicy ośmiokątów i posiada ganek na kroksztynach. Wieża zwieńczona jest krenelażem z machikułami. Obecnie ratusz jest siedzibą szkoły muzycznej, biblioteki, banku i Urzędu Stanu Cywilnego.

– Kamienny pręgierz z 1556 roku, pierwotnie stojący na Głównym Rynku, w roku 1813 przeniesiony na Mały Rynek. Pręgierz jest wysoki na ponad 3,4 m i został wykuty w piaskowcu. Cokół ma przekrój kwadratowy o boku ok. 42 cm, powyżej niego kolumna ma ścięte boki i przechodzi w ośmiokąt. Na podstawie wykuto napis „TRANSFERIRT” i daty: 1556, 1736 i 1813. W najwyższej części kolumna ma przekrój okrągły, a jej szczyt stanowi stożkowa głowica z wykutą inskrypcją „DEUS IMPRIOS PUNIT” („Bóg ukarze grzeszników”). Na trzonie umieszczono 3 haki i 4 kółka, służące do unieruchamiania skazanych. Pręgierz służył do wymierzania kar za drobne przestępstwa i występki, takie jak złodziejstwo oraz za czyny sprzeczne z ówczesnymi normami moralno-obyczajowymi. Skazani byli przy nim unieruchamiani na długie godziny, będąc w ten sposób wystawieni na widok publiczny i narażeni na szyderstwa oraz pogardę gawiedzi. Przy pręgierzu wykonywano także kary chłosty. Po przeniesieniu na Mały Rynek służył on różnym celom praktycznym, m.in. jako słup latarni, a w dni targowe przywiązywano do niego konie.

– Kolumna Trójcy Świętej wykonana w roku 1736 przez śląskiego rzeźbiarza Antona Jörga. Fundatorem dzieła był bystrzycki radca i podskarbi Kacper Rudolf Kleinwatcher. Kolumna powstała, aby chronić miasto od pożarów i zarazy, która w tym czasie dziesiątkowała okoliczną ludność. Kolumna ma wysokość około 10 metrów i w ocenie historyków sztuki jest jednym z najlepszych dzieł Antona  Jörga. Inspiracją dla tej kompozycji stał się dwunasty rozdział Apokalipsy św. Jana, o czym informuje inskrypcja wykuta na podstawie pomnika. Szczyt wysokiego, zwężającego się ku górze cokołu o trzech wklęsłych bokach pokrytych ornamentem regencyjnym, zwieńczono przedstawieniem Trójcy Świętej. Poniżej ulokowano figurę Matki Bożej Wniebowziętej. Postać Marii otaczają postaci świętych Józefa, Anny i Joachima. Poniżej Marii, na niewysokiej kolumnie, stoi figura Archanioła Michała. Postument otacza bogato ornamentowana kamienna balustrada, w której narożach stoją figury świętych Floriana, Jana Nepomucena i Franciszka Ksawerego. Pomnik okolono żeliwnym ogrodzeniem. Całość jest bogato zdobiona puttami, wolutami, motywami roślinnymi i innymi detalami. Pomnik ze względu na rozmiary i bogactwo form ma charakter monumentalny oraz cechuje się doskonałą równowagą elementów statycznych i dynamicznych.

– Posąg św. Jana Nepomucena pochodzący z roku 1704, a więc powstał jeszcze przed kanonizacją świętego, która nastąpiła w roku 1729. Autorem pomnika jest pochodzący z Bystrzycy Kłodzkiej rzeźbiarz Franz Veit. Figura stylistycznie nie odbiega od innych postaci świętego, stawianych w tym czasie masowo na czeskich i niemieckich mostach. Posąg ustawiony jest na niewysokim cokole, otoczonym żeliwnym ogrodzeniem. Rzeźba prezentuje wariant skręconej serpentynowo, stojącej postaci, o ascetycznej twarzy i wzroku utkwionym w przyciskanym do piersi krucyfiksie. Figura świętego pokryta jest polichromią. Głowa świętego w czarnym birecie lekko pochylona w lewą stronę, w kierunku krucyfiksu. Nad głową (a nie wokół głowy) aureola z pięciu, dużych, złotych gwiazd. Na cokole wykuto łacińską inskrypcję „CEDAT IN HONOREM SANCTI JOANNI”, a na jego tylnej ścianie widnieje gmerk artysty i napis „Franciscus Carolus Veit fecit 1704”.

– Muzeum Filumenistyczne – mieści się w dawnym zborze ewangelickim na Małym Rynku. Budynki te zostały wzniesione w latach 1821–22, a następnie przebudowane w 1823 roku, według projektu zaakceptowanego przez Karla Schinkla. Na cele muzealne zostały zaadaptowane na początku lat 60-tych XX wieku.

Bystrzyca Kłodzka jest położona 16 km na południe od Kłodzka, przy drodze nr 33 do Międzylesia.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Panorama miasta od południa

  • Panorama miasta od południa

  • Panorama miasta od południa

  • Kościół św. Michała Archanioła

  • Kościół św. Michała Archanioła

  • Portale wejściowe

  • Nawa

  • Fasada

  • Prezbiterium

  • Z lewej Wójtostwo a z prawej Brama Wodna

  • Brama Wodna - wykusz

  • Brama Wodna

  • Baszta Rycerska

  • Baszta Rycerska

  • Baszta Rycerska

  • Baszta Rycerska

  • Baszta Kłodzka

  • Mały Rynek z pręgierzem i Baszta Kłodzka

  • Wójtostwo - wieża mieszkalna

  • Ratusz

  • Ratusz

  • Ratusz

  • Fontanna przed ratuszem

  • Mały Rynek z pręgierzem

  • Mały Rynek i Baszta Kłodzka

  • Mały Rynek i Baszta Kłodzka

  • Kolumna Trójcy Świętej

  • Kolumna Trójcy Świętej i ratusz

  • Kolumna Trójcy Świętej

  • Kolumna Trójcy Świętej

  • Muzeum filumenistyczne

  • Dawny zbór ewangelicki

  • Dawny zbór ewangelicki

  • Dawny zbór ewangelicki

  • Kamieniczki w Rynku

  • Kamieniczki w Rynku

  • Kamieniczki w Rynku

  • W głębi baszta Kłodzka