Najstarszy głogowski gród założony został w X wieku przez słowiańskie plemię Dziadoszan i położony był na prawym brzegu Baryczy. Plemienny gród został zdobyty przez Mieszka I, który około 989 roku zbudował nowy większy gród w widłach Baryczy i Odry na terenie dzisiejszej kolegiaty na Ostrowie Tumskim. Gród miał kształt owalu o wymiarach 108 × 78 metrów. Wnętrze szczelnie zajmowały liczne budynki o konstrukcji zrębowej ustawione równolegle do ulicy, a w miejscu dzisiejszej kolegiaty istniał niewielki kamienny kościół. W latach 1010 i 1017 wojska niemieckie Henryka II znalazły się dwukrotnie pod grodem w Głogowie. Do oblężenia grodu jednak nie doszło, o czym wspomina Thietmar z Merseburga. Najsłynniejszą z walk o Głogów jest obrona miasta w roku 1109 przed wojskami króla niemieckiego Henryka V. W roku 1157 Głogów zdobyty został przez Fryderyka I Barbarossę, który spalił gród. W roku 1180, pod rządami Konrada Laskonogiego, odbudowany Głogów stał się stolicą księstwa. W mieście książę Konrad I zbudował pierwszy murowany zamek książęcy. W roku 1253 książę Bolesław Rogatka kazał założyć w miejscu istniejących na lewym brzegu rzeki osad miejscowość z prawem miejskim magdeburskim. W XVI wieku wymarła głogowska linia Piastów śląskich, której ostatnim przedstawicielem był Jan II Szalony. W latach 1491–1506 rządzili tu Jagiellonowie, Jan Olbracht i Zygmunt Stary, późniejsi królowie polscy. Później zaś miasto poddane zostało Habsburgom. W czasie wojny trzydziestoletniej, Głogów zamieniony został w twierdzę. Był oblegany i zdobywany przez wojska pruskie, francuskie, rosyjskie, szwedzkie i austriackie. Od roku 1740 podlegał pruskim Hohenzollernom. W czasie wojen napoleońskich kwaterowały tu polskie oddziały gen. Henryka Dąbrowskiego, odwiedził go również trzykrotnie sam Napoleon. Umocnienia twierdzy zahamowały na wiele lat rozwój miasta. W XIX wieku starano się o zniesienie umocnień, lecz dopiero w 1873 roku udało się przesunąć ich granice na wschód, a w 1902 roku zostały one zniesione, co umożliwiło normalny jego rozwój. Po zlikwidowaniu murów miejskich miasto przeżyło boom budowlany, a liczba ludności wzrosła z 24 000 około roku 1900 do 33 000 w roku 1939. Przewidując taki rozwój wypadków już w roku 1905 władze miasta zaangażowały Josefa Stübbena, jednego z najbardziej cenionych miejskich planistów w ówczesnych Niemczech, do stworzenia długookresowego planu rozwoju miasta Głogowa. To za jego przyczyna stworzono w kolejnych latach ciąg zieleni na terenie pozostałym po okalających centrum miasta bastionach. W 1945 roku miasto zostało ponownie zamienione w twierdzę przez władze niemieckie. Głogów był oblegany przez wojska sowieckie od 11 II do 1 IV 1945 roku i podczas walk został w 95% zniszczony. Całe Stare Miasto legło w gruzach. Latem 1945 roku miasto zostało przekazane przez sowieckie władze okupacyjne pod polską administrację. Niemiecka nazwa Glogau została zastąpiona nazwą Głogów. Rdzenna ludność niemiecka została wydalona, a w jej miejsce osiedlili się Polacy.  W wyniku postanowień konferencji jałtańskiej miasto zostało przyłączone do Polski. Odbudowa miasta nie została dokończona do tej pory. Gwałtownemu przeobrażeniu i rozwojowi uległo dopiero po decyzji o budowie huty miedzi, zapoczątkowanej w 1967 roku. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są następujące obiekty:

– Zamek książęcy z XIII wieku (osobny artykuł).

– Gotycka kolegiata pw. Wniebowzięcia NMP na Ostrowie Tumskim z 1260 roku (w odbudowie). Jest jedną z najstarszych świątyń Śląska. Jej początki sięgają pierwszych Piastów. Badania archeologiczne, prowadzone w latach 60-tych XX wieku odsłoniły we wnętrzu świątyni pozostałości dwóch jednonawowych kamiennych świątyń, których budowę wiąże się z okresem panowania Bolesława Szczodrego i Bolesława Krzywoustego. Do 1262 roku powstała późnoromańska bazylika o trzech nawach. Jej pozostałości widoczne są w murach kościelnych do dzisiaj (m.in. półkolumny łuku tęczowego, okna i detale w prezbiterium). W latach 1413–66 kościół został gruntownie przebudowany w kształcie, który z niewielkimi zmianami dotrwał do dziś. Powstała wtedy gotycka, trzynawowa hala z szeregiem kaplic. W XVIII wieku nastąpiła barokizacja wnętrza. Neogotycka wieża o wys. 75 m wybudowana została w latach 1838–42, po zawaleniu się starszej. Jej wierzchołek zdobi pozłacany, wysoki na 5 m krzyż. W specjalnie wybudowanej krypcie, we wnętrzu kolegiaty, podziwiać można relikty romańskiej świątyni z XII wieku. Odbudowę kolegiaty rozpoczęto w roku 1988 z inicjatywy ks. prałata Ryszarda Dobrołowicza. W początkowym okresie prace prowadzone były głównie ze środków własnych, następnie z wykorzystaniem różnych dotacji i składek, m.in. ze strony Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Pierwsza od czasu II wojny światowej msza odprawiona została w ostatnią niedzielę maja 1999 roku. Odnowa trwa cały czas, do tej pory wykonano szereg prac remontowych, w tym naprawę murów części prezbiterium, aranżację tego wnętrza ze stylizowanymi filarami, wylane zostały podłoża nawiązujące do pierwotnej posadzki, krypta romańska została wystylizowana pod rezerwat archeologiczny, restaurowane są freski w kaplicach bocznych oraz sklepienie. Wstawiono brązowe drzwi oraz witraże, które zaprojektował Czesław Dźwigaj. 1 lipca 2006 roku można było usłyszeć po raz pierwszy trzy nowe dzwony. Florian, Barbara i Zofia, które odtworzyły specjalnie skomponowany interwał muzyczny Te Deum. Zamontowano je na wysokości pięćdziesięciu metrów, w miejscu gdzie kończy się kwadratowy korpus wieży kolegiackiej.  W wyniku zniszczenia kolegiaty podczas II wojny światowej znajdujące się tutaj arcydzieło sztuki malarskiej pędzla Łukasza Cranacha Starszego z 1518 roku przedstawiające Maryję z Dzieciątkiem, czyli tzw. Madonnę Głogowską zostało wywiezione z Głogowa w 1943 roku do Wrocławia, następnie do Henrykowa, Lądka-Zdroju, skąd w 1945 roku zostało wzięte w depozyt przez rosyjskiego mjr. Mosiewa. Przez kolejne lata uważano go za zaginiony. Dopiero w 2003 roku okazało się, że dzieło to jest w posiadaniu Muzeum Puszkina w Moskwie. Kolegiata wznosi się nad najstarszą dzielnicą Głogowa – Ostrowem Tumskim.

– Eklektyczny ratusz z XIX wieku. Początki ratusza sięgają końca XIII wieku, czyli czasów lokacji miasta, kiedy wybudowano wieżę-strażnicę. Z czasem obiekt rozbudowano i w 1349 roku w Głogowie powstał dwuskrzydłowy, murowany ratusz. Budynek zniszczyły jednak pożary w latach 1420 i 1433. Największy pożar miał miejsce w roku 1574, po którym ratusz odbudowany został w stylu renesansowym, a wieżę zwieńczono hełmem. Ratusz utracił swoją formę renesansową podczas gruntownej przebudowy w latach 1823–35 według projektu architekta A. Sollera. Powstały wtedy dwa kontrastujące ze sobą skrzydła: zachodnie o cechach klasycyzmu pruskiego i wschodnie, zbudowane w modnym wówczas stylu florenckim. W czasie walk o Głogów w 1945 roku ratusz został poważnie zniszczony i wypalony. Z wieży pozostały jedynie jej dolne fragmenty. Wieża, o wysokości 80,35 m zrekonstruowana została w latach 1994–96, na podstawie stanu z 1720 roku. Jej podstawa jest kwadratowa, a wyżej przechodzi w ośmiokąt. Odtworzono też zegar o średnicy tarcz 3,55 m. Na wysokości 47,07 m znajduje się taras widokowy. W skrzydle wschodnim na parterze zachowane są cenne wnętrza, pochodzące głównie z przełomu gotyku i renesansu. Jedno z pomieszczeń posiada sklepienie sieciowe – wsparte na centralnym słupie. Sąsiadująca z nim sala ozdobiona jest sklepieniem kryształowym. Decyzję o odbudowie ratusza w formie, którą posiadał po przebudowie z 1835 roku podjął Urząd Miejski w styczniu 1984 roku, zaś roboty budowlane wykonywane były od maja 1984. Od 2002 roku ratusz ponownie służy mieszkańcom miasta i mieści się w nim Urząd Miejski.

– Ruiny kościoła św. Mikołaja – gotycki z XII wieku. Była to najważniejsza świątynia mieszkańców lewobrzeżnego Głogowa. Pierwotnie kościół Św. Mikołaja był bazyliką romańską, której budowę rozpoczęto w 1230 roku. Nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności uległa zniszczeniu w wyniku wielkiego pożaru, który nawiedził miasto w 1291 roku. Na jej fundamentach powstał kościół w stylu gotyckim. W 1332 roku przy kościele powołana do życia została szkoła (autonomiczna w stosunku do szkoły kolegiackiej), siłą sprawczą zostali zamożni mieszczanie. Konflikty religijne rozgrywające się na terenach Europy i Śląska w XVI wieku nie ominęły Głogowa. W wyniku starć fara została przejęta w 1581 roku przez protestantów. Po ok. 100 latach kościół ostatecznie wraca do rąk kościoła katolickiego, jednak nie bez uszczerbku. W wyniku wojny trzydziestoletniej uległ sporym uszkodzeniom, co przyczyniło się do trwającej 21 lat odbudowy. Kolejny raz kościół został zniszczony w 1758 roku w trakcie wojen śląskich. Ruiny świątyni były wówczas wykorzystywane jako magazyn mąki i soli. Ostatecznie świątynia została zniszczona w 1945 roku i odtąd pozostaje ruiną, poddawaną okresowo pracom zabezpieczającym. Obecnie ruiny kościoła zachowały gotycką bryłę wraz z przebudowami z okresu średniowiecza oraz wieków późniejszych. Zachowały się także gotyckie mury obwodowe, część gotyckich i barokowych sklepień, północna arkada międzynawowa oraz częściowo zniszczona wieża. Po zabezpieczeniu wieża stanowić ma pomnik – symbol zniszczeń Głogowa podczas II wojny światowej, zaś nawa zaadaptowana zostanie na amfiteatr.

– Późnobarokowy kościół jezuitów pw. Bożego Ciała wraz ze szczątkiem jezuickiego kolegium lat 1696–1710. Najstarsza wzmianka o świątyni pochodzi z 1403 roku. Wówczas była to bardzo skromna kaplica. W 1420 roku. została rozbudowana i spełniała rolę kaplicy zamkowej. W roku 1666 rozpoczęto tu budowę kolegium jezuitów, zaś w latach 1696-1702, powstał w tym miejscu barokowy kościół zbudowany według projektu architekta włoskiego Giulio Simonettiego. Po pożarze w 1711 roku świątynię odbudował wrocławski budowniczy J.B. Peintner. Ostateczny wyraz architektoniczny kościół otrzymał dopiero ok. 1730 roku, kiedy to A. Karinger ukończył fasadę. Przy ponownej restauracji w latach 1795-97, którą kierował architekt Aloys Molinari, część fresków wykonana została przez romantycznego pisarza, muzyka i malarza E. Hoffmanna. Kościół został mocno zniszczony w 1945 roku, odbudowany został etapami po wojnie. Niewiele zachowało się z oryginalnego wystroju wnętrza. Ołtarz i organy pochodzą z protestanckiego kościoła w Kożuchowie. Nie zachowały się przedwojenne hełmy wież. Ze zniszczonego kolegium zachowały się tylko mury kapitalne skrzydła, będącego przedłużeniem korpusu kościoła.

– Teatr im. Andersa Gryphiusa z lat 1799–1801. Budowę Teatru Miejskiego rozpoczęto w 1799 roku. Był pierwszym poza Wrocławiem teatrem mieszczańskim na Śląsku. Powstał on na miejscu średniowiecznych ław mięsnych. Projektantem budynku został Krzysztof Walentyn Schultze. Architekt zaprojektował teatr w stylu wczesnoklasycystycznym. Najokazalej prezentowała się wschodnia ściana, a w niej bogato zdobiony ryzalit. Znajdujące się w nim dwie doryckie kolumny, wyznaczały trzy osie ryzalitu. W 1863 roku umieszczono w niszy nad kolumnami popiersie Andreasa Gryphiusa. Budowla została zniszczona w 1945 roku. Teatr operowy w Głogowie był ostatnią ruiną w pozostałej części odbudowanego po wojennych zniszczeniach głogowskiego rynku staromiejskiego. Losami teatru zajmuje się Fundacja Odbudowy Teatru im. Andreasa Gryphiusa. Od 2017 roku trwa odbudowa teatru.

– Fragmenty średniowiecznych murów miejskich. W 1253 roku książę Konrad I wydał przywilej o lokacji miasta, tym samym Głogów otrzymał nowe prawa, w tym prawo do wzniesienia murów obronnych. Miały one drewniano – ziemne umocnienia. Utrzymały się w nienaruszonej formie, do nieszczęsnego pożaru, który spalił całe miasto w roku 1291. Książę Henryk III przyznał miastu daleko idącą pomoc materialną i środki na budowę muru. Ceglane mury miejskie powstały najpóźniej w ostatniej ćwierci XIII wieku. Budowa murów trwała długo – przypuszczalnie kilkanaście, bądź nawet kilkadziesiąt lat. Zwieńczone były one blankami o wysokości 1,2 m, a ich grubość wynosiła około 1 m. Na zachowanych do dzisiaj fragmentach murów widać ślady po hurdycjach – drewnianych konstrukcjach umieszczanych na ich szczycie. Na najbardziej zagrożonych odcinkach mury obronne wzmocnione były przez baszty o przekroju prostokątnym, podzielone na kondygnacje za pomocą drewnianych podestów. Pas murów, okalający miasto, liczył 17 baszt otwartych do wewnątrz i 9 wież. Do miasta wjeżdżano od zachodu przez Bramę Brzostowską, od południa Bramą Szpitalną i od wschodu Bramą Polską. Brama Odrzańska znajdująca się naprzeciwko mostu na Odrze była zdobiona trzema figurami świętych i opiekunów miasta. Przy bramach stawiano dodatkowe punkty umocnienia, jak wieża i podwójne przedbramie. Na początku XV wieku dotychczasowy jeden pas murów i fosa zostały wzmocnione przez drugi mur z bastejami, niższy od poprzedniego, przystosowany do obrony artyleryjskiej. Liczył on 14 bastei – półkolistych, niskich baszt, otwartych do wewnątrz murów. Murami otoczono całe lewobrzeżne miasto, włącznie z siedzibą książęcą. Mury posiadały także kilka furt – czyli wąskich przejść, które na wypadek oblężenia zamurowywano lub barykadowano (min. furta Bożego Ciała, Młyńska, Św. Jana). W zachowanych do dziś odcinkach murów znajdują się trzy baszty. Dwie z nich zrekonstruowano w latach 70., a trzecią za kościołem Św. Mikołaja wraz z ocalałą bramą miejską, dopiero w ostatnich czasach.

– Fortyfikacje bastionowe powstały w XII wieku, podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy to zapadła decyzja o utworzeniu z Głogowa twierdzy. Miasto otoczone zostało bastionowym narysem fortyfikacji, w skład których wchodziło 11 bastionów, fosa oraz wały ziemne. Do naszych czasów przetrwał odcinek suchej fosy wraz z dwoma bastionami „Sebastian” i „Leopold”. Do jej wnętrza można wejść od ul. Szkolnej oraz od ul. Rzeźniczej (schodki przy targowisku). Fosa dzisiaj ma charakter rekreacyjno-spacerowy. Po rozebraniu fortyfikacji na początku XX wieku pozostawiono istniejący do dziś fragment i urządzono w nim m.in. rozarium, liczące ok. 2000 krzaków róż oraz zrealizowano liczne nasadzenia drzew egzotycznych i ozdobnych (dziś wchodzących w skład przyrodniczej ścieżki dydaktycznej). Twierdza Głogów była wielokrotnie przebudowywana i modernizowana.

– Ruiny romańskiego kościoła św. Piotra powstałego w końcu XII wieku. Pełnił on rolę kościoła parafialnego lewobrzeżnej części Głogowa – osady targowej, aż do budowy kościoła św. Mikołaja. W związku z przeniesieniem parafii do innego kościoła biskup Tomasz I osadził w opustoszałym kościele św. Piotra dominikanów, jednocześnie fundując im klasztor. Kościół służył dominikanom do sekularyzacji w 1810 roku. Budynek kościoła i klasztoru w 1789 roku uległy pożarowi. Następnie uczyniono z niego zbrojownię i koszary saperów. Pod koniec XIX wieku budynek kościelny rozebrano. W latach 1963–65 odkryto pozostałości kościoła podczas prac architektoniczno-archeologicznych. Zostały one wyeksponowane wśród zieleni. Były to fundamenty trzech absyd, pochodzących z pierwotnego założenia oraz zamkniętego prosto prezbiterium. W miejscu, w którym stał kościół utworzono w 2006 roku lapidarium. Zachowane fundamenty znajdują się w odległości około 200 m na południe od zamku.

Głogów jest położony około 30 km na północ od Lubina.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2022 roku.

  • Zamek książęcy

  • Zamek i relikty kościoła św. Piotra

  • Wieża zamkowa

  • Kolegiata Wniebowzięcia NMP na Ostrowie Tumskim

  • Przypory

  • Portal wejściowy

  • Św. Jan Nepomucen

  • Ratusz

  • Relikty kamienic przy ratuszu

  • Relikty kamienic przy ratuszu

  • Relikty kamienic przy ratuszu

  • Relikty kamienic przy ratuszu

  • Relikty kamienic przy ratuszu

  • Ruiny kościoła św. Mikołaja

  • Kościół pw. Bożego Ciała

  • Kościół pw. Bożego Ciała

  • Portal wejściowy

  • nawa

  • Teatr im. Andreasa Gryphiusa

  • Popiersie Andreasa Gryphiusa

  • Mury i baszty obronne

  • Mury obronne i basteja

  • Mury obronne

  • Relikty kościoła św. Piotra

  • Relikty kościoła św. Piotra

  • Pomnik Dzieci Głogowa

  • Pomnik Dzieci Głogowa

  • Odbudowane Stare Miasto