Gotycki zamek w Lubawie został zbudowany w latach 1303-11 przez prawdopodobnie biskupa Hermana.

         Warownię wzniesiono na niewielkim, sztucznym wzniesieniu w widłach rzeczek Sandeli i Jesionki. Składała się ona z murów zewnętrznych, tworzących czworobok o wymiarach 71×74 m i czteroskrzydłowej zabudowy wewnętrznej na planie kwadratu o boku 50 m. Wjazd był usytuowany w skrzydle zachodnim i prowadził przez przedzamcze. W narożniku północno-zachodnim postawiono wieżę, a pozostałe narożniki były wzmocnione małymi wieżyczkami. Całość była otoczona fosą. W roku 1330 warownię zniszczyli Litwini. Budowa jednak była kontynuowana i pierwszy jej etap ukończono w latach 1363-85. W połowie XV wieku nastąpiła modernizacja zamku dzięki której przystosowano go do obrony artyleryjskiej. W latach 1627-37 z inicjatywy biskupów Jakuba Zadzika i Jana Lipskiego nastąpiła przebudowa zamku na wczesno-barokową rezydencję. Jedno skrzydło przekształcono w barokowy pałac, a wieżę podwyższono do ok. 60 m i umieszczono na niej zegar.

         W XVIII wieku nastąpił upadek rezydencji. Ostatnim biskupem rezydującym na zamku był Jan Karol Hohenzollern. W 1815 roku zamek spłonął, a w 1826 jego mury zostały rozebrane. Do dziś zachowały się mury oporowe platformy zamkowej, fragmenty kamieniarki bramy oraz ukryte pod ziemią dolne partie skrzydeł i piwnice.

         Lubawa jest położona 32 km. na południowy -zachód od Ostródy przy drodze nr 52 do Torunia. Ruiny zamku znajdują się we wschodniej części miasta.

         Zdjęcia wykonano w czerwcu 2006 roku.

Aktualizacja.

Obecnie teren zamku w Lubawie podlega rewitalizacji. W miejscu dawnego zamku powstanie Centrum Aktywności Społecznej na Zamku Biskupów Chełmińskich w Lubawie, z którego skorzystają mieszkańcy i turyści. Głównym celem projektu jest odtworzenie zabudowy oraz zaadaptowanie pomieszczeń na cele związane z działalnością nowej placówki. Centrum będzie wykorzystywane m.in. dla potrzeb przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu – będą tam np. zajęcia uczące samodzielności i aktywności na rynku pracy oraz świetlica środowiskowa. W nowym obiekcie znajdzie się także miejsce dla Bractwa Rycerskiego oraz stowarzyszeń czy organizacji, które zajmują się promocją historii Lubawy, biskupów chełmińskich oraz Mikołaja Kopernika. Na powierzchniach ogólnodostępnych organizowane będą wystawy. Pierwszy poziom dwukondygnacyjnego budynku stanowić będą zaadaptowane na pomieszczenia użytkowe i zabytkowe piwnice. Obiekt będzie miał łączną powierzchnię ok. 1600 m kw. Architekci zachowali historyczne wejścia do budynku z poziomu dawnego zamkowego dziedzińca. Jego obrys będzie odpowiadać obrysowi odsłoniętym w ostatnich badaniach archeologicznych piwnicom dawnego zamku w południowej i wschodniej części. Ruiny zamku, które przed rozpoczęciem prac budowlanych zostały zbadane i zabezpieczone przez archeologów zyskują zupełnie nowe oblicze. Nowoczesne konstrukcje „wrysowane” w pozostałości po średniowiecznej zabudowie eksponują stare mury i odsłaniają ich nieznane dotychczas oblicze. W wielu zakamarkach zostaną zainstalowane szklane ściany i podłogi, aby odkryć przed zwiedzającymi jak najwięcej elementów historycznej architektury. Całość ma zostać wykończona szklanymi fasadami, które dodadzą temu miejscu nowoczesnego charakteru. Prace związane z powstaniem CAS rozpoczęły się jesienią 2018 roku, a ich zakończenie planowane jest na wrzesień 2020.

Nowe zdjęcia zostały wykonane w sierpniu 2020 roku.

  • Relikt bramy wjazdowej

  • Relikt bramy wjazdowej

  • Relikt bramy wjazdowej

  • Platforma kopca

  • Fundamenty budowli

  • Mury oporowe

  • Mury oporowe i fosa

  • Mury oporowe i fosa

  • Mury oporowe

Nowe zdjęcia wykonano w sierpniu 2020 roku.

  • Widok od zachodu

  • Narożnik północno-zachodni

  • Kamienny łuk

  • Narożnik południowo-zachodni

  • Elewacja południowa

  • Narożnik południowo-wschodni

  • Elewacja wschodnia